منبع کویلی یا مخزن کویل دار چیست؟
منبع کویلی یا مخزن کویل دار موتورخانه، از جمله آبگرمکنهای غیرمستقیم است. این نوع تجهیزات در موتورخانه گرمایشی، برای گرم کردن آب ذخیره مصرفی در مخزن برای مصرف کنندههای متفاوت مورد استفاده قرار میگیرد. از این نوع تجهیزات برای تامین آب گرم مصرفی انواع ساختمانهای اداری، مسکونی و یا تجاری استفاده میکنند. این نوع ساختمانها معمولا دارای یک موتورخانه هستند که از طریق دیگ چدنی یا فولادی، با استفاده از یک مشعل گازی یا گازوئیلی، آب داخل مخزن را گرم میکنند.
انواع مخازن کویلی موتورخانه که به صورت افقی و ایستاده در صنعت مورد استفاده قرار میگیرند.
نحوه انتخاب مخزن کویلی یا منبع کویل دار
حجم مخزن کویلی با توجه به مقدار مصرف آبگرم واحد های مورد نظر تعیین میگردد. باتوجه به حجم و ظرفیت مخزن ضخامت آن مشخص میگردد. همچنین در مرحله آخر باید سطح حرارتی مورد نیاز برای گرمایش آب را محاسبه کرد. بنابراین برای انتخاب درست یک آبگرمکن غیر مستقیم از نوع کویلی ، باید سه مشخصه اول تعیین شوند:
نمای انفجاری مخزن کویلی ایستاده که تمامی قطعات آن به صورت کامل نشان داده شده است.
- ظرفیت مخزن کویلی
- ضخامت اجزای مختلف مخزن کویلی
- سطح حرارتی مخزن کویلی
ظرفیت مخزن کویلی
برای انتخاب مخزن کویل دار موتورخانه، ابتدا باید ظرفیت مخزن را به دست آورد. ظرفیت مخزن با استفاده از مصرف کنندههای متفاوت قابل اندازهگیری است. البته روشهای مختلفی در تعیین مخزن آبگرم مصرفی یا مخزن آبگرمکن یک محل مورد استفاده قرار میگیرد.
ضخامت اجزای مخزن کویل دار
ضخامت مخزن کویل دار ، با استفاده از فشار درونی مخزن، و بر اساس مقدار مجاز حد خوردگی با استفاده از استانداردهای گوناگون باید اندازهگیری شود. این نوع استانداردها، بسته به نوع متریال مورد استفاده در یک مخزن تحت فشار و همچنین ابعاد هندسی یک مخزن و با توجه به عمر مفیدی که طبق تجربه برای یک سیستم مورد استفاده قرار میگیرد، به تعیین مشخصات یک مخزن میپردازند.
جدول زیر، انواع مخزن کویلی با توجه به فشار مورد نظر کارکرد را بیان میکند. این فشار، بر اساس مقدار مجاز خوردگی 1 میلیمتر و با حداکثر سختی آب 120 پی پی ام کلسیت (مانند آب تهران) محاسبه شده است.
اجزای مخزن کویل دار موتورخانه
- عدسیها یا کلگیهای از نوع tori-spherical ساخته میشود.
- جداره یا مخزن ذخیره آب گرم مصرفی که به آن Shell گفته میشود و با استفاده از فرآیند ساخت و تولید Rolling ساخته میشود.
- دسته لوله یا Tubesheet and Bundle که معمولا از لوله مسی، صفحه لوله، بفلها و کلگی چدنی تشکیل شده است. برای آب بند از واشر استفاده میشود. مخازن کویل دار آبگرم از ورق گالوانیزه گرم ایرانی ، فولادی ،حتی استیل قابل ساخت است. ورق گالوانیزه گرم با استفاده از فولاد ST-37 که در حوضچههای روی گالوانیزه گرم شده اند ساخته شده و برای تولید مخازن مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. قسمتهای مختلف جوشکاری شده، با استفاده از محلول zinc یا روی پوشیده خواهد شد تا عمر در قسمتهای مختلف جوشکاری بالاتر باشد.
ملزومات جوشکاری مخازن کویل دار
جوشکاری مخازن آب گرم کویل دار، با استفاده از روش SMAW یا Shielded Metal Arc Welding یعنی با استفاده از الکترود پوششی صورت میگیرد. نوع الکترود با توجه به نوع مخزن ، جنس و ضخامت ورق و …. انتخاب میشود.
6010 که از نوع سلولزی برای پاس نفوذی است ( برای مخازنی که داخل رفتن به آن سخت است) 6013 از نوع قلیایی که معروف ترین نوع الکترود بود و پرکاربردترین است. 7018 برای استحکام و نفوذ بیشتر برای پاس پر کن جوشکاری شود. در مرحله اول بازرسی جوش به روش چشمی انجام میشود.
در صورتی که فشار کاری بالا باشد، باید از ورقهای دیگر و با استفاده از روشهای دیگر جوشکاری صورت گیرد. معمولا برای فشارهای بالاتر ، به صورت Double Bevel Back Weld مخازن جوشکاری میشوند که برای این نوع مخازن به ندرت پیش میآید.
نحوه نصب مخازن کویل دار موتورخانه گرمایشی
در موتورخانه گرمایشی، با استفاده از دیگ و دیگر اجزا، میتواند آب داخل مخزن کویلی را گرم کرد. این نوع مخازن، معمولا به صورت افقی بر روی خرک یا 4 پایه صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند. پایهها با توجه به وزن نهایی مخزن طراحی و ساخته میشود.
در شکل زیر، دیاگرام کلی لوله کشی و نصب مخزن کویلی در موتورخانه را نشان دادهایم. سایز لولهها و ضخامت آنها با توجه به فشار کلی مخزن و سیستم انتقال حرارت مشخص میشود. در این شکل ، نحوه لوله کشی کامل موتورخانه گرمایشی را نشان دادهایم.
مزایای مخازن کویل دار
- به دلیل تک جداره بودن تعمیرات هر گونه خرابی و نشتی آسان است
- نسبت به سایر مبدلهای حرارتی ضریب انتقال حرارت بالاتری دارد
- شست و شو و رسوب زدایی راحت و حتی تعویض کویل
- افت حرارتی بسیار کم به دلیل تعداد بالای لولههای مسی درون آن
سوالات متدوال در ارتباط با مخزن کویل دار موتورخانه
اگر آب مصرفی دارای املاح زیاد باشد استفاده از منبع کویل دار بهتر است یا مخزن دو جداره؟
مخازن در صورتی که املاح آب مصرفی زیاد باشد دچار رسوب و خوردگی میشوند،با آنکه کویلهای مسی قابلیت اسید شویی را دارند معمولن این عمل را بیش از 2 بار نمیتوان انجام داد و نتیجتن در مناطقی که اب مصرفی املاح زیادی دارد بعد از مدتی نیاز به تعویض منبع است و چون قیمت منبع کویل دار بیشتر از منبع دوجداره است پیشنهاد میشود در این محیطها از مخازن دو جداره استفاده شود.
آیا کویل مخزن کویلی قابل تعمیر و تعویض است؟
یکی از مهمترین ویژگیهای مخازن کویلی نسبت به منبع دوجداره قابل تعویض بودن کویلها و لولههای مسی است. دلیل تشکیل رسوب بروی لولههای مسی کویل موتورخانه سختی آب یا همان hardness است. بیشترین تاثیر رسوب در سیستم بروی بازده انتقال حرارت است.
با ایجاد یک لایه رسوب بروی کویل و بالا رفتن ضخامت کویل ضریب انتقال حرارت در سیستم کاهش پیدا میکند و آبگرم به میزان کافی و در زمان مناسب تامین نمی گردد. قابل اسید شویی بودن از جمله ویژگی های این محصول است.
منبع دوجداره یا کویل دار را برای موتورخانه استفاده کنیم؟
یکی از سوالات بسیار متداول مشتریان عزیز در مورد بازدهی و تفاوت بین مخزن دوجداره و کویل دار است. با توجه به اینکه منبع دوجداره در ظرفیتهای بسیار بالاتر از 3000 لیتر نیز تولید میگردد . اما در نمونههای با ظرفیت بالاتر بازدهی مناسبی نداشته و توصیه میشود از مخزن کویل دار استفاده کنید.
تفاوت زیادی بین این مخازن وجود ندارد اما قابلیت شستشوی کویلهای مسی در مخزن کویلی مزیت بسیار مهمی است. استفاده از مس ظریب انتقال حرارت را بالا میبرد و باعث افزایش راندمان سیستم میشود. در صورت استفاده از منبع کویل دار قبل از کویل باید پمپ برگشت دائما کار کند تا عملیات گرمایش انجام شود.
علت گرم نشدن منبع کویلی چیست؟
برخی اوقات منبع کویل دار به دلایل مختلفی گرم نمیشود. اصلیترین عاملی که باعث میشود منبع کویلدار گرم نشود، خرابی شیر آلات یا باز نبودن آنها میتواند یکی از عوامل این موضوع باشد. عامل بعدی که بسیار حائز اهمیت است ، رسوب گرفتگی کویل منبع کویل دار است. از روشهای رسوب گیری مکانیکی یا اسیدشویی به رفع این مشکل میپردازند.
اسیدشویی کویل مسی منبع کویل دار موتورخانه چگونه انجام میشود؟
یکی از مزایای بسیار مهم منبع کویل دار نسبت به منبع دوجداره موتورخانه وجود لولههای مسی به منظور انتقال حرارت است. اصلیتری دلیل کاربرد از مس میتواند بالا بودن ضریب انتقال حرارت آن باشد. کویلهای مسی بروی منبع شما نصب میشود و قابلیت باز شدن و نظافت را دارا است. معمولا پس از چند سال کارکرد دچار گرفتگی یا رسوب زدگی میشود. اصلا نگران این موضوع نباشید.
کمترین فاصله زمانی مورد نیاز برای اسید شویی دو سال است. برای اسید شویی تیوبهای مسی انواع مخازن موتورخانه و مبدلهای حرارتی اسیدهای مناسبی به کار میبرند تا از سوراخ شدن و خوردگی مس جلوگیری شود و ریسک آن به حداقل برسد.
آیا میتوان دو عدد کویل حرارتی در یک منبع کویل دار تعبیه کرد ؟
به منظور کاهش زمان انتقال حرارت و بالا رفتن راندمان مخزن میتواند از دو عدد کویل در یک مخزن استفاده کنید.